�鶹��ý�����

Fel sy’n cael ei gydnabod yn eang erbyn hyn, mae angen brys i ymateb i’r argyfwng hinsawdd drwy leihau faint o garbon deuocsid sydd yn ein hatmosffer. Gall ehangu arwynebedd coetiroedd – yng Nghymru, gweddill Prydain, ac yn fyd-eang – chwarae rhan bwysig yn cyrraedd y targed “sero net” hwn gan fod coed sy’n tyfu coed yn cymryd carbon a’i ��storio. ��

Yn eu cyfraniad i lyfr newydd pwysig mynediad agored, , mae tîm o Brifysgol Bangor, fodd bynnag, wedi tynnu sylw at y risg na fydd coetiroedd un pwrpas 'dal carbon' o bosibl yn bodloni’r amrywiaeth o anghenion fydd yn wynebu cymdeithas yn y dyfodol.��

Mae gwersi o hanes, yn enwedig yn ystod y can mlynedd a mwy ddiwethaf o goedwigaeth dan arweiniad y wladwriaeth, yn dangos risgiau’r dull hwn. Dros y cyfnod hwn mae polisi coedwigoedd yn aml wedi annog plannu coed ar gyfer cynhyrchion penodol - yn aml ar adegau o brinder canfyddedig - megis llongau pren, coed ar gyfer rhyfela yn y ffosydd, matsys, a nifer o rai eraill. Ond mae coed yn cymryd amser i dyfu ac yn aml mae anghenion a blaenoriaethau cymdeithas wedi symud ymlaen o'r cynhyrchion hyn erbyn i'r coed a blannwyd fod yn barod i'w cynaeafu. Mae hyn wedi rhoi llawer o goed, coedwigoedd a fforestydd i ni ddarparu ar gyfer anghenion nad oes gennym bellach.��

Wrth gwrdd â’r flaenoriaeth uchel bresennol o ddefnyddio coetiroedd newydd i ddal carbon, mae hanes yn dweud wrthym felly y byddai’n ddoeth sicrhau bod y coedwigoedd rydym yn eu creu yn wydn ac yn gallu bodloni’r blaenoriaethau fydd yn dod i’r amlwg dros y degawdau nesaf.��

Dan arweiniad Dr Sophie Wynne-Jones, sy’n Ddarlithydd mewn Daearyddiaeth Ddynol ac ar hyn o bryd yn Gymrawd Mewnwelediad Ymddygiadol Amaethyddiaeth Sero Net i Lywodraeth Cymru, mae’r ymchwilwyr yn archwilio sut y gallai edrych o safbwynt tymor hir ar bolisi coedwigaeth – sy’n cyd-fynd yn agosach â rhychwant oes coed – helpu i ddatblygu adnoddau coedwig hyblyg sy’n gallu addasu’n well i anghenion cyfnewidiol cymdeithas. Gallai hyn ein harwain at ddatblygu tirweddau gyda mathau amrywiol o goetir a all ddarparu lleoedd ar gyfer bywyd gwyllt, hamdden, lles, a chynhyrchu coed, ochr yn ochr â storio carbon i frwydro yn erbyn newid yn yr hinsawdd.