Ymchwil ynni adnewyddadwy'r m么r ym Mhrifysgol Bangor

Cefndir

Rydym wedi cael ein hamgylchynu gan un o'r ffynonellau mwyaf posibl i drosi ynni adnewyddadwy, sef y m么r. Er yr amcangyfrifwyd bod y potensial dros 10 TW, yn cynnwys trosi ynni llanw ac ynni thermol y m么r (OTEC), ar hyn o bryd mae llai na 50 MW o gapasiti ynni adnewyddadwy'r m么r wedi'i osod ledled y byd. Felly dyma un o'r sectorau ynni adnewyddadwy mwyaf cyffrous ac arloesol i gael ei ymchwilio.

Them芒u ymchwil

Mae ymchwil ynni adnewyddadwy'r m么r ym Mhrifysgol Bangor, p'un a yw'n ymchwil awyr las neu'n ymchwil a datblygu ar y cyd, wedi tueddu i ganolbwyntio ar asesu a nodweddu adnoddau tonnau a'r llanw, gyda'r amcanion cyffredinol canlynol:

  • Dulliau gwell o nodweddu adnoddau ac amodau'r m么r
  • Lleihau costau a gwytnwch
  • Trydan o ansawdd gwell
  • Cefnogi'r trawsnewid o brototeip i fasnacheiddio
  • Gwell mynediad at drydan

Ffynonellau cyllido

Cronfeydd strwythurol

Dechreuodd Prifysgol Bangor gymryd rhan mewn ymchwil ynni adnewyddadwy'r m么r a ariannwyd gyda dau broject cronfeydd strwythurol Ewropeaidd a gynhaliwyd ochr yn ochr yn 2010-2013:聽聽(gweithio ar draws pob sector morol), ac yn arbennig聽, gan weithio'n benodol ar ynni adnewyddadwy'r m么r. Roedd y ddau broject hyn yn seiliedig ar brojectau ymchwil a datblygu, gan weithio ar y cyd 芒 diwydiant, ac arweiniodd project SEACAMS at greu聽聽ym Mhorthaethwy. Esblygodd SEACAMS i fod yn ail broject a gyllidwyd,聽聽(2014-2020), a oedd yn canolbwyntio'n llwyr ar ynni adnewyddadwy'r m么r, mewn cydweithrediad eto 芒 diwydiant. Bydd y project mwyaf diweddar聽聽(canolfan ynni effeithlon smart), 2019-2023, yn ymchwilio i swyddogaeth ynni adnewyddadwy'r m么r mewn systemau ynni'r dyfodol, yn cysylltu sectorau ynni carbon isel eraill trwy ganolfan seiber-isadeiledd gyffredin. Yn wahanol i'r tri phroject cronfeydd strwythurol ynni morol blaenorol ym Mhrifysgol Bangor, mae SEEC yn ganolfan rhagoriaeth academaidd a fydd yn canolbwyntio ar ennill grantiau yn hytrach na chydweithio penodol 芒 diwydiant. Mae cyllid cyfredol Iwerddon/Cymru ym Mhrifysgol Bangor yn cynnwys y project聽聽(2017-2020) sy'n ymchwilio i sut y gellir cynllunio isadeiledd ynni ar y m么r i leihau effeithiau amgylcheddol. Mae cyllid strwythurol hefyd wedi cefnogi sawl myfyriwr PhD, yn cynnwys projectau聽KESS聽(ESF) i nodweddu adnoddau ynni llanw sydd wedi denu buddsoddiad oddi wrth ddiwydiannau er enghraifft, Nortek a Repetitive Energy Ltd.

Cyllid y cyngor ymchwil

Mae Prifysgol Bangor wedi bod yn rhan o sawl project聽聽 a ariennir yn ymchwilio i ynni adnewyddadwy'r m么r, yn cynnwys聽聽(2012-2015) yn ymchwilio i effeithiau llif llanw realistig ar berfformiad a chyflwr strwythurol tyrbinau llif y llanw, a chymrodoriaeth ynni diweddaraf EPSRC聽聽sy'n gwella dulliau o nodweddu adnoddau, rhyngweithio ac amodau (METRIC). Bu project peilot () hefyd yn gweithio ar ddatblygu methodolegau yn y fan a'r lle i nodweddu cynnwrf mewn safleoedd ynni llanw.

Lywodraeth Cymru a HEFCW

颁测苍丑补濒颈飞测诲听 (Rhwydwaith Ymchwil Cenedlaethol i Ynni Carbon Isel, a'r Amgylchedd) rhwng 2013 a 2019 a bu'n cefnogi clwstwr o ynni adnewyddadwy'r m么r聽, a ymchwiliodd i asesu ac optimeiddio adnoddau, ac effeithiau amgylcheddol ynni o'r m么r. Arweiniodd Quotient at gymrodoriaeth ynni lwyddiannus EPSRC (uchod), gan arwain at rai canfyddiadau gwyddonol trawsddisgyblaethol; er enghraifft (1)聽 bod yn uchel, (2)聽, (3)聽. Roedd Quotient yn glwstwr llwyddiannus iawn yn creu adenillion o ~ 拢21M o incwm ymchwil i Gymru, ar 么l buddsoddiad cychwynnol o oddeutu 拢0.5M, ac arweiniodd at dros 20 o erthyglau mewn cyfnodolion a adolygwyd gan gymheiriaid.

Ffynonellau cyllid eraill

Mae ffynonellau cyllid eraill wedi cynnwys efrydiaeth PhD Fujistu/HPC Cymru, yn efelychu'r rhyngweithio rhwng echdynnu ynni'r llanw a'r amgylchedd.

Enw da rhyngwladol

Mae gan staff Prifysgol Bangor nifer o swyddogaethau ynni adnewyddadwy'r m么r ar lefel rhyngwladol. Mae'r rhain yn cynnwys swyddogaethau gwyddonol yn y Fundy Ocean Research Center for Energy () ym Mae Fundy (Canada), a'r project ynni聽聽yn Awstralia. Mae Prifysgol Bangor yn bartner yn rhwydwaith ynni adnewyddadwy'r m么r聽聽, ac mae gan staff swyddogaethau ymgynghorol yn y聽. Mae gan staff swyddi golygyddol ar gyfnodolion rhyngwladol fel聽听补听, ac wedi cynnull聽 sesiynau ynni adnewyddadwy'r m么r mewn cynadleddau rhyngwladol fel聽 Cyfarfod Gwyddorau'r Eigion聽聽 (2016, 2018, 2020) a Chynulliad Cyffredinol聽聽(2017, 2018, 2019). Mae staff hefyd wedi cyhoeddi gwerslyfr ar ynni adnewyddadwy'r m么r (yn cynnwys trosi ynni thermol y tonnau, llanw, gwynt ar y m么r ac ynni'r m么r),聽; ac wedi cynhyrchu聽. Mae Prifysgol Bangor hefyd yn cynnig聽MSc mewn ynni adnewyddadwy'r m么r聽- un o ddim ond tair rhaglen MSc mewn ynni o'r m么r yn y DU.