Prifysgol Bangor i wobrwyo effaith eithriadol sy鈥檔 deillio o weithgareddau ymchwil a menter
Mae deuddeg project o Brifysgol Bangor wedi eu gosod ar y rhestr fer i ennill gwobr yn nhrydedd Noson flynyddol Gwobrau Effaith ac Arloesedd Prifysgol Bangor, a noddir gan Santander Universities.
Mae鈥檙 gwobrau pwysig hyn yn cydnabod ac yn dathlu effaith ymchwil, arloesedd a mentergarwch y Brifysgol ar y gymuned a鈥檙 economi gyfan. Eleni, mae鈥檙 Brifysgol yn cyflwyno categori gwobr newydd, sef, Cyfraniad Eithriadol i Gymru, i gydnabod gweithgareddau sydd wedi cael effaith sylweddol yn genedlaethol yng Nghymru.
Dywedodd Is-ganghellor Prifysgol Bangor, Yr Athro John G Hughes, cyn y seremoni:
鈥淔lwyddyn ers i ganlyniadau Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil y DU gydnabod effaith fawr ein hymchwil o amgylch y byd, drwy ddatgan bod mwy na thri chwarter ein hymchwil naill ai 鈥済yda鈥檙 orau yn y byd鈥� neu 鈥測n cael ei chydnabod yn rhyngwladol鈥�, rydym yn cael cyfle i ddathlu鈥檙 gwaith ymchwil mwyaf blaengar ac sydd wedi cael yr effaith fwyaf. Mae ein hymchwil yn gwneud gwahaniaeth yn y rhanbarth, yng Nghymru, ond hefyd mewn sawl gwlad o amgylch y byd.鈥�
Noson Gwobrau Effaith ac Arloesedd Prifysgol Bangor ar 3 Ragfyr yw鈥檙 Cinio Gala cyntaf i鈥檞 gynnal yn Theatr Bryn Terfel yng Nghanolfan Celfyddydau ac Arloesi Pontio. Mae鈥檔 gyfle i ddathlu llwyddiannau academyddion y Brifysgol a鈥檜 partneriaid mewn projectau sydd wedi bod o fudd yn lleol, yn genedlaethol ac yn rhyngwladol.
Yn y rownd derfynol yn y pedwar categori y mae (yn nhrefn y wyddor):
Effaith Ddiwylliannol a Chymdeithasol Orau
Yr Athro Vyv Evans, Ysgol Ieithyddiaeth a Iaith Saesneg am ei ymchwil ar y newid yn natur a defnydd 鈥榠aith鈥� yn oes cyfathrebu digidol.
Yr Athro John Witcombe a Dr Daljit Singh Virk, Ysgol yr Amgylchedd, Adnoddau Naturiol a Daearyddiaeth am eu gwaith arloesol ar fridio planhigion i greu mwy o fwyd a mwy o incwm i ffermwyr reis.
Dr Einir Young a Gwenan Griffith, o Lab Cynaliadwyedd y Brifysgol, am eu cyfraniad at #Ecoamgueddfa; yr amgueddfa heb waliau, ecoamgueddfa gyntaf Cymru sy鈥檔 dathlu treftadaeth ddiwylliannol Pen Ll欧n.
Effaith Orau ar Bolisi Cyhoeddus ac/neu Wasanaethau Cyhoeddus
(noddir gan Gyfrif Cyflymu Effaith yr ESRC)
Ymchwil gan Yr Athro Enlli Thomas, o鈥檙 Ysgol Addysg, ar ddatblygu systemau a dulliau gweithredu i alluogi awdurdodau i fesur, annog a gwerthuso defnydd o鈥檙 Gymraeg mewn addysg.
Dr John R Turner o Ysgol Gwyddorau鈥檙 Eigion am Warchodfa M么r fwya鈥檙 byd: Polisi, Gwarchod, Cadwraeth ac Ymestyn Allan.
Mae'r Athro Dean Williams o Ysgol Gwyddorau Meddygol y Brifysgol ar y rhestr fer am ddatblygu gwasanaeth Traed ar gyfer Pobl 芒 Diabetes sydd wedi arwain at lai o bobl yn gorfod colli troed neu goes.
Arloesi Gorau ym myd Busnes
(noddir y wobr hon gan Siemens Healthcare Diagnostics)
Mae dau broject gan Ganolfan Biogyfansoddion y Brifysgol ar y rhestr fer ar gyfer y Wobr hon:
Dr Adam Charlton ynghyd 芒 Waitrose, ac Adare Ltd, am eu cynhyrchion cynaliadwy wedi eu gwneud o rygwellt.
Dr Graham Ormondroyd gyda鈥檌 bartneriaid WoolCool am ddatblygu deunydd pecynnu sy鈥檔 defnyddio gwl芒n ym meysydd bwyd a meddyginiaeth.
Dr Katherine Steele a James Stroud o Ysgol yr Amgylchedd, Adnoddau Naturiol a Daearyddiaeth, ynghyd 芒 Burpee Europe ac Ymddiriedolaeth Ymchwil S谩rv谩ri am eu project i fridio tomatos sy鈥檔 gwrthsefyll malldod y gellir eu tyfu yn yr awyr agored ym Mhrydain.
Cyfraniad Eithriadol i Gymru
Uned Technolegau Iaith y Brifysgol am eu gwaith ar apiau geiriaduron Cymraeg ar gyfer dyfeisiadau Apple ac Android.
Yr Athro Peredur Lynch, o Ysgol y Gymraeg am ddatblygu adnodd digidol ar-lein - mewn cydweithrediad 芒 WJEC/CBAC i gynorthwyo鈥檙 gwaith o ddysgu barddoniaeth ganoloesol Gymraeg i fyfyrwyr Safon Uwch yng Nghymru.
Project T卯m SEACAMS, o Ysgol Gwyddorau鈥檙 Eigion am ehangu cyfleoedd busnes cynaliadwy yn y sectorau arfordirol a morol yng Nghymru.
Bydd enillwyr y gwobrau yn cael eu cyhoeddi yn ystod y noson wobrwyo ac yn derbyn gwobr o 拢1,000 i'w hailfuddsoddi mewn gweithgareddau tebyg neu i'w defnyddio i ddatblygu staff. Bydd enillwyr cystadleuaeth Menter Myfyrwyr Santander eleni ac enillydd Gwobr Effaith yr Is-Ganghellor ar gyfer Myfyrwyr Ymchwil 脭l-raddedig hefyd yn cael eu cydnabod fel rhan o鈥檙 dathlu.
Dyddiad cyhoeddi: 27 Tachwedd 2015