Gofalu am Rieni Maeth fel y gallant ofalu am y plant yn well
Mae cymysgfa o fwynhad a straen wrth fagu plant, ond wrth i wledydd Prydain wynebu argyfwng o ran nifer rhieni maeth sydd ar gael, mae un brifysgol yn canfod ffyrdd i wella lles personol a lleihau lefelau straen rhai sy鈥檔 cyflawni鈥檙 gwaith hwnnw ar hyn o bryd.
Nod ymchwil ym Mhrifysgol Bangor yn y pen draw yw gwella gofal plant drwy sicrhau bod rhieni maeth eu hunain yn gallu ymdopi鈥檔 well 芒 gofynion y gwaith magu plant y maent yn ei wneud. Dylai hyn, yn ei dro, gyfrannu at gynnal neu gynyddu niferoedd presennol gofalwyr maeth.
Gan ddefnyddio Ymwybyddiaeth Ofalgar, dull gweithredu meddwl-corff integredig sy鈥檔 helpu pobl i newid y ffordd y maent yn meddwl a theimlo ynghylch eu profiadau, mae鈥檙 yn y Brifysgol yn ymchwilio pa mor effeithiol yw rhaglen benodol i wella lles rhieni maeth.
Mae diddordeb mewn ymwybyddiaeth ofalgar yn tyfu鈥檔 rhyngwladol ac mae wedi cael ei ddefnyddio mewn ystod eang o leoliadau clinigol a sefyllfaoedd eraill. Mae Prifysgol Bangor yn credu mai hwn yw鈥檙 tro cyntaf iddo gael ei addasu鈥檔 benodol ar gyfer rhieni maeth, gan ymchwilio i鈥檞 effeithiau hefyd.
Ar hyn o bryd mae deuddeg o rieni maeth o awdurdodau lleol ac asiantaethau ar draws Gogledd Cymru鈥檔 dilyn y cyntaf o gyrsiau wyth wythnos Ymwybyddiaeth Ofalgar i Rieni Maeth. Eisoes mae鈥檙 rhieni hyn yn dweud bod y cwrs o fudd iddynt hwy a鈥檙 plant sydd yn eu gofal.
Wrth egluro eu ffordd o weithredu, meddai Eluned Gold o鈥檙 Ganolfan Ymwybyddiaeth Ofalgar ym Mhrifysgol Bangor: 鈥淢ae鈥檙 ffordd rydym ni鈥檔 ymdrin ag ymwybyddiaeth ofalgar i Rieni Maeth yn debyg i鈥檙 cyngor ynghylch masgiau ocsigen a roddir i deithwyr mewn awyrennau sydd 芒 phlant efo nhw 鈥 rhowch y masg ocsigen am eich wyneb eich hun yn gyntaf cyn helpu plentyn. Yr un ffordd, nod y rhaglenni yw helpu rhieni maeth i ymdopi 芒 gofynion y gwaith a鈥檜 lefelau straen eu hunain, fel eu bod yn gallu magu鈥檙 plant sydd yn eu gofal yn well.鈥
Meddai ymhellach: 鈥淢ae ymwybyddiaeth ofalgar yn annog rhai sy鈥檔 cymryd rhan i ganolbwyntio ar eu meddyliau a鈥檜 teimladau heb feirniadaeth. Mae pobl yn defnyddio ymwybyddiaeth ofalgar yn eu bywydau bob dydd drwy dreulio cyfnodau byr yn myfyrio a dod ag ymwybyddiaeth gynyddol i brofiadau bob dydd.
鈥淩ydym eisiau asesu effeithiau Ymwybyddiaeth Ofalgar ar lefelau straen y rhieni eu hunain ac ar eu strategaethau ymdopi. Mae gennym ddiddordeb gweld hefyd sut bydd gwelliannau yn lles rhieni yn effeithio ar blant sydd dan eu gofal.鈥
Bydd yr ymchwil ansoddol yn defnyddio amrywiaeth o wahanol fesurau i fonitro newidiadau yn y ffordd mae rhieni鈥檔 ystyried eu lles neu lefelau straen eu hunain a sut maent yn gweld y plant.
Cyllidwyd yr ymchwil, sydd yn ei chamau cynnar ar hyn o bryd, gan Brifysgol Bangor a Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr ac mae鈥檔 un o nifer o brojectau ymchwil bychain sy鈥檔 edrych ar Ymwybyddiaeth Ofalgar a magu plant. Os bydd y canlyniadau鈥檔 ffafriol, bydd y gr诺p ymchwil yn ceisio cyllid ar gyfer astudiaeth fwy o鈥檙 effeithiolrwydd ac i rannu eu darganfyddiadau ag asiantaethau eraill.
Meddai rhieni maeth ar y cwrs:
鈥淏yddai bywyd yn well pe bai pawb yn ei wneud鈥
鈥淒ydi o ddim yn hawdd ond mae鈥檔 bwysig rhoi amser i ymlacio鈥
鈥淢ae鈥檔 gyfle i gerdded ac edrych i fyny yn hytrach na rhedeg鈥
鈥淭awelwch ynghanol rhuthr bywyd鈥
鈥淢ae plant yn dysgu oddi wrth yr hyn rydym yn ei wneud, nid beth rydym yn ei ddweud; felly os rydym ni鈥檔 peidio 芒 chynhyrfu, mae gobaith iddynt hwythau fod felly hefyd.鈥
鈥淓drych ar 么l eich hun a dysgu dweud na鈥
Dyma un agwedd ar ymchwil i ymwybyddiaeth ofalgar yng Nghanolfan Ymwybyddiaeth Ofalgar Prifysgol Bangor, sy鈥檔 cynnal cynhadledd bwysig ar Mae mwy nag erioed yn dod i鈥檙 gynhadledd hon a bydd siaradwyr ac ymarferwyr rhyngwladol blaenllaw yn y maes yn cymryd rhan ynddi.
Dyddiad cyhoeddi: 21 Mawrth 2013