Dros 60 oed ac ar-lein: Adroddiad newydd ar iechyd y boblogaeth yn canfod bod pobl h欧n yng Nghymru yn cymryd rhan weithredol yn y cyfryngau cymdeithasol

Mae pobl dros 60 oed yng Nghymru ar-lein ac yn cymryd rhan weithredol yn y cyfryngau cymdeithasol, a gall hyn fod yn offeryn pwysig yng nghyd-destun iechyd y cyhoedd.

Mae 77 allan o pob 100 o bobl yng Nghymru sy'n 16 oed neu'n h欧n yn defnyddio un neu fwy o gyfryngau cymdeithasol. Mae 65 o blith y 100 yn defnyddio'r cyfryngau cymdeithasol bob dydd. Daw'r canfyddiadau hyn o adroddiad newydd: gan a Phrifysgol Bangor a gyhoeddir heddiw.

Mae nodi pwy sy鈥檔 defnyddio cyfryngau cymdeithasol yn galluogi Iechyd Cyhoeddus Cymru a sefydliadau eriall i asesu pwy fyddai鈥檔 derbyn negeseuon iechyd trwy鈥檙 cyfryngau cymdeithasol, ac yn helpu i nodi pa fath o blatfform sydd orau ar gyfer gwahanol grwpiau o bobl.

Nid oes gan bawb fynediad i'r rhyngrwyd yng Nghymru, ond i'r rhai sy'n gwneud hynny (87 y cant o bobl yng Nghymru sy'n 16 oed neu'n h欧n), mae'r adroddiad yn nodi bod cyfran uwch o fenywod (91 y cant, o gymharu ag 86 y cant o ddynion) yn ymwneud ag un neu fwy o fathau o gyfryngau cymdeithasol; er bod cyfran uwch o ddynion yn defnyddio cyfryngau cynnwys fideo (72 y cant, o gymharu 芒 65 y cant o fenywod). Roedd bron y cyfan (99.6 y cant) o bobl ifanc 16 i 20 oed ar y cyfryngau cymdeithasol. Roedd ymgysylltu 芒'r cyfryngau cymdeithasol yn tueddu i ostwng gydag oedran, ond roedd yn aros yn uchel mewn grwpiau oedran h欧n; roedd 76 y cant o'r rhai 60-69 oed, a 60 y cant o'r rhai dros 70 oed, yn defnyddio un neu fwy o fathau o gyfryngau cymdeithasol.

Meddai'r awdur arweiniol Dr Jiao Song, Ystadegydd Iechyd Cyhoeddus, Adran Ymchwil a Gwerthuso, Iechyd Cyhoeddus Cymru:

鈥淢ae'n ddiddorol bod y cyfryngau cymdeithasol yn aml yn cael eu hystyried yn rhywbeth i bobl iau, ond mae canfyddiadau'r adroddiad wedi amlygu bod cyfran uchel o'r rhai yn y grwpiau oedran h欧n yn ymgysylltu 芒'r cyfryngau cymdeithasol.鈥�

Defnyddiodd yr adroddiad ddata a gasglwyd yn yr arolwg Technegol Ddigidol ac Iechyd 2018 - arolwg sy'n gynrychioliadol yn genedlaethol gyda 1,252 o drigolion yng Nghymru sy'n 16 oed neu'n h欧n. Roedd yr arolwg yn cynnwys cwestiynau ar fynediad i'r rhyngrwyd a/neu dechnoleg ddigidol, canfyddiadau o rannu gwybodaeth sy'n ymwneud ag iechyd ar y cyfryngau cymdeithasol, statws iechyd a demograffeg.

Meddai Dr Catherine Sharp, Uned Cydweithredu Iechyd Cyhoeddus, Ysgol Gwyddorau Iechyd, Prifysgol Bangor:

鈥淢ae'r adroddiad hefyd yn datgelu bod pobl ag iechyd hunangofnodedig uwch a phobl sydd 芒 ffordd iachach o fyw yn fwy tebygol o ddefnyddio un neu ragor o gyfryngau cymdeithasol na'r rhai ag iechyd hunangofnodedig is a'r rhai ag ymddygiad sy'n niweidio iechyd.鈥�

Yn ddiddorol, roedd y gyfran a oedd yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol yn gyffredinol yn debyg ar draws grwpiau amddifadedd, ond roedd lefelau defnydd o Twitter a WhatsApp yn is ymhlith y rhai lleiaf cefnog.

Meddai Dr Alisha Davies, Pennaeth Ymchwil a Gwerthuso ar gyfer Iechyd Cyhoeddus Cymru:

鈥淢ae angen i ni barhau ag ymdrechion i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau o ran mynediad, ond rydym yn cydnabod y gall y cyfryngau cymdeithasol gynnig llwyfan i gyrraedd cynulleidfa ehangach ac ymgysylltu'n wahanol 芒 phoblogaethau ynghylch iechyd.

鈥淎r hyn o bryd, mae systemau iechyd yn defnyddio'r cyfryngau cymdeithasol gan mwyaf fel cyfrwng i rannu gwybodaeth, ond nid yw'r dull hwn yn manteisio i'r eithaf ar y rheswm pam fo'r cyfryngau cymdeithasol hyn yn gweithio - sef yr elfen rwydweithio. Wrth edrych i'r dyfodol, mae angen i systemau iechyd ddysgu sut i gymryd rhan mewn sgyrsiau ar lwyfannau o'r fath er mwyn cefnogi sylwgarwch ac i apelio gyda'u cynulleidfaoedd; i fynd i'r afael 芒 chredoau, agweddau, bwriadau ac ymddygiadau ar gyfer iechyd.鈥�

Mae鈥檙 uned Cydweithio Iechyd Cyhoeddus (PHCU) yn yr Ysgol Gwyddorau Iechyd wedi鈥檌 lleoli ar gampws Wrecsam ac fe鈥檌 hariennir gan Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae鈥檙 PHCU yn rhyngwyneb academaidd i Iechyd Cyhoeddus Cymru i cynnal ymchwil o ansawdd uchel y gellir ei ddarparu鈥檔 gyflym a chefnogi datblygiad meysydd ymchwil newydd.

Dyddiad cyhoeddi: 28 Ionawr 2020