Ap defnyddiol i bobol efo dementia
Mae Prifysgol Bangor yn cyfrannu arbenigedd i gefnogi datblygiad ac effeithiolrwydd 鈥楤ook of You鈥�, sef ap sy鈥檔 cael ei groesawu fel rhywbeth sydd 芒鈥檙 potensial i chwyldroi therapi atgofion yn achos pobol efo dementia.
Gwneir llawer o ddefnydd o鈥檙 broses 鈥榟el atgofion鈥� ymysg pobol efo dementia, gyda sesiynau atgofion fel rheol yn defnyddio eitemau a lluniau o鈥檙 gorffennol i sbarduno atgofion a sgyrsiau, neu greu llyfr lloffion gyda lluniau a hanesion bywyd yr unigolyn.
Mae 鈥楤ook of You鈥� yn mynd 芒 syniad y llyfr un cam ymhellach gan roi鈥檙 sesiynau a llyfrau hynny ar ddyfais symudol. Gyda hynny gellir cynnwys sain a lluniau symudol, yn ogystal 芒 ffordd hawdd o greu鈥檙 cynnwys i bob unigolyn.
Mae datblygwyr yr ap, Tom a Kathy Barham, wedi creu cwmni menter cymdeithasol er mwyn datblygu a gwerthu鈥檙 ap, efo unrhyw elw yn mynd yn 么l mewn i鈥檙 fenter.
Roeddynt yn awyddus i gael barn Yr Athro Bob Woods o鈥檙 Brifysgol am yr ap gan ei fod yn arbenigwr ym maes gofalu am pobol 芒 dementia.
Ystyrir yr Athro Bob Woods, sy鈥檔 seicolegydd clinigol, yn un o鈥檙 prif arbenigwyr ym maes gofal dementia ac mae wedi bod yn ymchwilio i therapi hel atgofion ers sawl blwyddyn.
鈥淏eth mae鈥檙 ap yn ei wneud yw canolbwyntio ar yr hyn y mae nifer o bobol efo dementia yn medru ei wneud, sef defnyddio鈥檜 cof tymor-hir. Wrth rannu鈥檙 atgofion yna, mae modd cynnal ymdeimlad o hunaniaeth yr unigolyn efo dementia, a hefyd cynorthwyo eraill sydd yn edrych ar eu h么l, boed yn deulu, cyfeillion neu ofalwyr. Gallant hwy yn eu tro ddysgu am yr unigolyn a chael mwy o empathi 芒 hwy, drwy rannu hanes eu bywyd.鈥�
Wedi iddynt siarad 芒鈥檙 Athro Bob Woods, mae鈥檙 cwpl o Rhuthun wedi dechrau ar bartneriaeth KESS efo鈥檙 Brifysgol. Mae鈥檙 KESS yn eu galluogi i benodi aelod cysylltiol KESS i weithio ar ddatblygu project penodol efo鈥檙 cwmni, dan arweiniad arbenigwr academaidd, tra bydd hefyd yn astudio am PhD.
鈥淩oeddem mor gyffrous wrth dderbyn cais am y swydd gan Laura O鈥橮hilbin. Ni allai ei CV fod wedi bod yn fwy addas, ac rydym yn hapusach fyth r诺an ei bod hi鈥檔 ein helpu ni. Mae鈥檙 KESS yn ein galluogi i fanteisio ar arbenigedd na fyddai ar gael i ni mewn unrhyw ffordd arall,鈥� meddai Tom Barham.
Gyda chefndir mewn seicoleg, mae Laura wedi gweithio efo pobol sy鈥檔 treialu鈥檙 ap mewn nifer o gartrefi gofal. Mae eu hadborth eisoes wedi arwain at welliannau cyn lansio鈥檙 cynnyrch.
Bydd Laura r诺an yn gwneud gwerthusiad ansoddol o鈥檙 ap a pha mor ddefnyddiol ydyw i鈥檙 unigolion gyda dementia ac i鈥檙 rhai sy鈥檔 gofalu amdanynt a鈥檙 teuluoedd.
Esbonia Laura: 鈥淕an fod hwn yn wasanaeth newydd, mae鈥檔 bwysig hel gwybodaeth ac adborth ansoddol gan ddefnyddwyr cyn dechrau ar astudiaethau meintiol mwy.鈥�
鈥淏ydd project KESS yn rhoi data gwerthfawr i Book of You gan eu galluogi i wybod i sicrwydd am effeithlonrwydd eu cynnyrch, a鈥檙 budd i鈥檙 defnyddwyr.鈥�
Ychwanegodd Tom Barham: 鈥淩oeddem yn awyddus i ddatblygu rhywbeth a fyddai o werth i bobol - os nad ydy o werth yna does dim gwerth ei wneud. Ein nod yw creu model y gall eraill ei efelychu. Rydym eisiau i鈥檔 aps gael dylanwad cadarnhaol ar gymaint o bobol 芒 phosib, p鈥檜n a ydynt yn eu defnyddio eu hunain neu gael cymorth eraill i wneud hynny, neu os ydynt yn cael yr ap yn ddefnyddiol i ymwneud yn well efo鈥檙 bobol y maent yn gofalu amdanynt.鈥�
Cyllidir ysgoloriaeth ymchwil Laura O鈥橮hilbin dan Raglen Ysgoloriaeth Sgiliau ar gyfer yr Economi Wybodaeth (KESS). Mae KESS yn rhaglen Gydgyfeirio Ewropeaidd o bwys dan arweiniad Prifysgol Bangor ar ran y sector AU yng Nghymru. . Fe'i cyllidir KESS yn rhannol gan Gronfeydd Cymdeithasol Ewropeaidd (ESF) cydgyfeirio ar gyfer Gorllewin Cymru a'r Cymoedd, mae KESS yn cefnogi projectau ymchwil cydweithredol (Meistri Ymchwil a PhD), gyda phartneriaid allanol, wedi鈥檜 lleoli yn Ardal Gydgyfeirio Cymru (Gorllewin Cymru a鈥檙 Cymoedd). Mae elfennau鈥檙 Meistri Ymchwil a PhD wedi鈥檜 cyfuno 芒 rhaglen hyfforddi mewn medrau uchel eu safon, gan arwain ar Gymhwyster 脭l-radd mewn Datblygu Sgiliau. Bydd KESS yn parhau tan 2015, ac yn darparu 400+ o leoedd PhD a Meistr ar draws Cymru.
Dyddiad cyhoeddi: 21 Ebrill 2015