Tri phroject o Fangor ymysg yr 20 uchaf sy鈥檔 cyfrannu at ddatblygiad
Mae dim llai na 3 phroject o Brifysgol Bangor wedi鈥榰 dewis o blith bron i 7,000 o gyflwyniadau i鈥檞 ddefnyddio fel enghreifftiau o鈥檙 .
Dewiswyd yr 20 enghraifft allan o鈥檙 holl brojectau ymchwil gan brifysgolion Prydain a gyflwynwyd i鈥檙 Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil 2014. Mae gwaith Prifysgol Bangor ar wella cnydau yn astudiaeth achos wych o鈥檙 modd y gall ymchwil o鈥檙 DU gael effaith fyd-eang, yn yr achos hwn drwy gynyddu diogelwch bwyd i tua 3 miliwn o bobl.
Mae鈥檙 gwaith gan yn Athro John Witcombe o wedi. Mae miled yn brif gnwd i drwch y boblogaeth drwy Affrica a Deheudir Asia. Bob blwyddyn mae colledion enfawr i鈥檙 cynhaeaf oherwydd y clefyd llwydni blewog. Erbyn hyn, mae鈥檙 math newydd sy鈥檔 gwrthsefyll clefyd yn cael ei dyfu鈥檔 eang yn India gan alluogi sustemau ffermio hydwyth a chreu gwaith i ferched lleol. Dyma un enghraifft o rywogaethau newydd o gnydau newydd neu well a ddatblygwyd ym Mhrifysgol Bangor, gyda chyfranogiad ffermwyr lleol yn Asia.
Hefyd wedi ei chynnwys mae partneriaeth ymchwil gyda鈥檙 nod o warchod bywoliaeth pobl leol drwy gefnogi cadwraeth ac adferiad coedwigoedd mangrof mewn rhannau o Kenya, lle mae cymunedau tlawd yn dibynnu鈥檔 drwm ar yr adnoddau naturiol a鈥檙 ecosystem sy鈥檔 deillio o鈥檙 coedwigoedd mangrof.
Mae Dr Martin Skov o y Brifysgol yn un o鈥檙 ymchwilwyr allweddol yn y DU sydd, trwy eu hymchwil, wedi i ddechrau project masnachu carbon o fewn ecosystem f么r, sef mangrofau. Dyma鈥檙 cynllun cyntaf o鈥檌 fath yn y byd. Mae鈥檙 cynllun yn dod 芒 $12-18,000 y flwyddyn i bobol Bae Gazi drwy dystysgrifau masnachu sy鈥檔 nodi鈥檙 CO2 sydd yn cael ei ddal yn y mangrofau y mae鈥檙 pentrefwyr yn eu gwarchod. Mae鈥檙 elw鈥檔 ariannu projectau creu swyddi a chymunedol, fel adeiladu adain newydd i鈥檙 ysgol a chyflenwad d诺r. Bellach, mae鈥檙 broject yn cael ei gynnal gan y gymuned, ac yn cynnwys amrediad o weithgareddau cefnogol.
Mae Dr John Turner, hefyd o鈥檙 Ysgol Gwyddorau Eigion, wedi bod yn ymwneud yn agos 芒 datblygu ac archwilio gwarchodfa f么r fwya鈥檙 byd, er mwyn . Mae riffau cwrel ac ynysoedd y Chagos yng nghanol Cefnfor India yn rhan o Diriogaeth Dramor Prydain, a dyma鈥檙 amgylchedd m么r mwyaf amrywiol o fewn tiriogaethau Prydain. Nid oes neb yn byw ar riffiau Chagos, ac nid yw gweithgaredd dynol yn effeithio bron ddim arnynt. Yno ceir y d诺r m么r glanaf sydd erioed wedi ei brofi, ynghyd 芒 chyfoeth biolegol a biomas a chynnyrch eithriadol . Mae defnyddio鈥檙 Chagos fel meincnod er mwyn cymhariaeth fiolegol yn rhoi sail gadarn ar gyfer adfer a rheoli riffiau eraill sydd wedi eu niweidio.
Meddai鈥檙 Athro David Shepherd, Dirprwy Is-ganghellor, sydd 芒 chyfrifoldeb dros ymchwil yn y Brifysgol: 鈥淓in nod yw i鈥檔 hymchwil gael effaith a dylanwad rhyngwladol cryf a gwneud gwahaniaeth i fywydau pobl. Mae hyn yn enghraifft wych o鈥檙 amryfal ymchwil sydd yn cael effaith economaidd sylweddol yn ogystal.鈥
Dyddiad cyhoeddi: 9 Hydref 2015