Prifysgol Bangor yn croesawu鈥檙 Achrediad diweddaraf i Bysgodfa Gynaliadwy
Gweithio ar fwrdd LlongYmchwil y Prince MadogMae Ysgol Gwyddorau Eigion Prifysgol Bangor wedi croesawu鈥檙 newydd fod y bysgodfa sy鈥檔 cynhyrchu Cregyn y Frenhines (Queenies) o Ynys Manaw, wedi ennill tystysgrif gynaladwyedd o dan Raglen y Cyngor Stiwardiaeth Forol.
Mae arbenigwyr ym maes pysgodfeydd cynaliadwy yn yr Ysgol wrthi鈥檔 gweithio er 2006 gydag Adran Llywodraeth Ynys Manaw dros yr Amgylchedd, Bwyd ac Amaeth, er mwyn ei chynghori ar sut i reoli鈥檙 bysgodfa mewn modd cynaliadwy. Maent hefyd wedi gweithio mewn cysylltiad agos 芒鈥檙 diwydiant pysgota, er mwyn osgoi鈥檙 cylchoedd o ffyniant a dirwasgiad a fu.
Yr Athro Mike KaiserFel yr esboniodd yr Athro Mike Kaiser a arweiniodd yr ymchwil hon: 鈥淏u ein gwyddoniaeth yn ymdrin 芒鈥檙 cwestiynau allweddol am gynaladwyedd y bysgodfa. Roedd hyn yn gofyn am ymdrech ddyfal i gasglu data am stociau cregyn bylchog, cynefinoedd gwely鈥檙 m么r a phethau eraill oedd yn cael eu dal o ganlyniad i ddefnyddio鈥檙 offer pysgota. Fodd bynnag, fuasai dim o hyn o werth heb gydweithrediad y pysgotwyr. Mae llunio polis茂au ymarferol ar bysgodfeydd cynaliadwy yn dibynnu ar lawer mwy na thystiolaeth yngl欧n 芒鈥檙 bywyd morol 鈥� mae angen inni roi ystyriaeth i ymddygiad pobl hefyd. Yr un mor bwysig yw ein rhan ni yn y broses.鈥�
Mae鈥檔 ychwanegu: 鈥淢ae ennill yr achrediad yn hwb arall eto i鈥檙 diwydiant queenies proffidiol. Bydd logo鈥檙 Cyngor Stiwardiaeth Forol yn ychwanegu at hyn, gan alluogi鈥檙 prynwyr i brynu eu cynnyrch yn hyderus, a chyda chydwybod clir eu bod yn prynu pysgod o ffynhonnell gynaliadwy.鈥�
Cregyn fylchog neu Queenies ar wely'r m么r鈥淢ae鈥檙 llwyddiant hwn yn esiampl werthfawr i bysgodfeydd eraill, gan ddangos beth yr hyn y gellir ei gyflawni trwy drafodaeth agored a chydweithrediad 鈥� yn hytrach na gorfodaeth.鈥�
Mae cogyddion yn rhoi pris uchel ar gregyn bylchog a ddelir gan bysgotwyr o gychod dydd sydd wedi鈥檜 cofrestru gan Ynys Manaw yng yr 糯yl Queenies dri diwrnod. Er ei bod ar un adeg ar drai, mae bysgodfa gynaliadwy y queenies, fel y gelwir y cregyn fylchog yn lleol, bellach yn cynhyrchu bwyd o safon uchel y mae galw amdano ym mwytai goreuon y DU.
Yn 么l ymchwil gan y Brifysgol:
* Roedd dulliau newydd o bysgota yn cael llawer llai o effaith ar gynefinoedd gwely鈥檙 m么r wrth ochr pysgodfeydd cregyn bylchog eraill. Dangoswyd hefyd nad oedd niferoedd arwyddocaol o rywogaethau eraill yn cael eu dal ar yr un pryd.
* Oherwydd eu bod yn pysgota o fewn ffiniau 12 milltir dyfroedd Ynys Manaw, mae eu h么l troed carbon yn isel iawn hefyd o gymharu 芒 physgodfeydd cregyn bylchog eraill o amgylch y byd.
* Mae monitro lloeren ar weithgareddau鈥檙 cychod hefyd wedi rhoi gwybodaeth werthfawr i wyddonwyr m么r am ymdrech gymharol, proffidioldeb, effaith ar wely鈥檙 m么r, ymddygiad y pysgotwyr a llawer mwy.
Dyddiad cyhoeddi: 19 Mai 2011