Defnyddio modelau i ddeall hydrodynameg
Efelychiad cyfrifiadurol sy鈥檔 rhagfynegi cerhyntau llanw o amgylch Ynys M么n.Mae technoleg llanw a thonnau o鈥檙 diwedd wedi dechrau yn boblogaidd, ac mae Prydain yn arwain y byd ym maes ynni o鈥檙 tonnau a鈥檙 llanw. Mae Prifysgol Bangor yn chwarae rhan allweddol yn natblygiad yr adnodd ynni adnewyddol bwysig hon. Fel y mae鈥檙 diwydiant yn symud tuag at fasnacheiddio ar raddfa fawr, mae arbenigwyr yn yr yn gweithio i gynyddu effeithlonrwydd dyfeisiau i鈥檙 eithaf.
Mae dyfeisiau tonnau a llanw yn cael eu dylunio i sicrhau eu bod yn cynhyrchu cymaint o ynni 芒 phosibl, gan weithredu o fewn ystod amgylcheddol penodol. Drwy , menter a ariennir yn rhannol gan Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru, rhan o Lywodraeth Cymru, mae gwyddonwyr y Brifysgol yn rhannu鈥檙 wybodaeth a鈥檙 cyfleusterau diweddaraf efo cwmn茂au. Mae modelau Seacams yn rhagfynegi鈥檔 gywir gerhyntau llanw, uchderau tonnau a pharamedrau pwysig eraill ym mhob rhan o鈥檙 golofn dd诺r, er mwyn adnabod y lleoliadau a鈥檙 amgylchiadau gorau i ddyfeisiadau tonnau a llanw, ac i brofi ymddygiad prototeipiau a tyrbeini raddfa fasnachol.
鈥淢ae gwaith cychwynnol wedi helpu cwmn茂au sydd am ddeall sut gallai dyfeisiau weithredu mewn cyflyrau m么r arferol ac eithafol yn eu maes arbennig nhw,鈥� esboniodd Dr Reza Hashemi, modelwr SEACAMS.
Mae Marine Current Turbines (MCT), sy鈥檔 eiddo i Siemens, yn datblygu technoleg cynhyrchu ynni o gerhyntau llanw, a hynny ar raddfa fawr, ac mae ar fin rhoi鈥檙 trawsnewidyddion ynni llanw cyntaf ar waith ym Mhrydain. Bydd y rhain yn cael eu defnyddio wrth Ynysoedd y Moelrhoniaid (Skerries) oddi ar arfordir gogledd orllewin M么n, a chafwyd caniat芒d ar gyfer casgliad a fydd yn cynhyrchu hyd at 10MW. Yn ddiweddar, bu MCT yn gweithio gyda th卯m modelu SEACAMS i ddeall y safleoedd gorau ar gyfer datblygu ffermydd ynni morol yn y dyfodol.
鈥淢ae modelu hydrodynamig yn amhrisiadwy i adnabod yn gyflym y safleoedd gorau i sicrhau perfformiad gorau posibl ein trawsnewidyddion ynni llanw, drwy ddeall mwy am yr amgylchedd ffisegol newidiol y byddant yn gweithredu ynddo dros gyfnodau hir o amser,鈥� adroddodd Dr Scott Couch, Prif Ddadansoddwr Adnoddau MCT.
Mae modelau rhifiadol yn gymhleth ac maent yn gofyn am lawer iawn o b诺er prosesu, yn ogystal ag arbenigedd modelu, ac yn aml nid oes gan fusnesau bach a chanolig masnachol y gallu na鈥檙 arian i wneud y gwaith eu hunain. Mae rhaglen SEACAMS yn galluogi i鈥檙 cwmn茂au gael mynediad at yr adnoddau hyn, a hynny wedi ei ariannu.
鈥淏ydd datblygiad parhaus modelau tri dimensiwn yn effeithio ar y ffordd y caiff dyfeisiau eu gosod gan eu bod yn rhagfynegi鈥檙 amrywiad yng nghyflymder y d诺r ym mhob rhan o鈥檙 golofn, a鈥檙 effaith y caiff y dyfeisiau ar yr amgylchedd o鈥檜 cwmpas,鈥� nododd Reza.
鈥淢ae鈥檔 hanfodol i ni feithrin dealltwriaeth mor drylwyr 芒 phosibl o鈥檙 amgylchedd y bydd ein dyfeisiau鈥檔 gweithredu ynddo. Mae SEACAMS yn darparu鈥檙 newid sylweddol mewn gallu modelu sydd ei angen i gyflymu鈥檙 broses o ddatblygu ein diwydiant,鈥� dywedodd Scott.
鈥淢ae鈥檙 sector pwysig yma yn newid o fod yn dechnoleg ddatblygol i fod yn ddiwydiant masnachol hyfyw, a bydd yn gallu darparu ynni gl芒n sylweddol ar gyfer Prydain. Mae鈥檔 bwysig i鈥檙 technolegau hyn gael eu cefnogi drwy waith datblygu a phrofi masnachol cynnar er mwyn meithrin hyder y farchnad a denu buddsoddiad. Mae llawer o鈥檙 busnesau yn y farchnad hon yn fentrau bach a chanolig, ac mae croeso mawr i鈥檙 math o gymorth ymchwil ac arbenigedd academaidd a gynigir gan y rhaglen SEACAMS, gan ei bod yn creu hyder yn y dechnoleg a鈥檌 phroffidioldeb yn y dyfodol,鈥� gorffennodd Dr Stephanie Merry, Pennaeth Morol y Gymdeithas Ynni Adnewyddol.
Dyddiad cyhoeddi: 11 Rhagfyr 2013