Cynhyrchu eigionegwyr blaenllaw ers mwy na 45 mlynedd
Pan oedd T卯m rygbi Cymru yn ei anterth, fe gychwynnwyd 鈥榤yth鈥� am y ffatri yn y cymoedd oedd yn cynhyrchu鈥檙 chwaraewyr (yr 鈥�Outside Half Factory鈥� bondigrybwyll), wedi鈥檌 chuddio yn nyfnderoedd y cymoedd. Y pen arall i鈥檙 wlad, mae llwyddiant sy鈥檔 parhau hyd heddiw, sefydliad sy鈥檔 cynhyrchu eigionegwyr blaenllaw ar gyfer byd real iawn ers 45 mlynedd.
Manon Francis a Iestyn WoolwayMae鈥檙 MSc mewn Cefnforeg Ffisegol Gymhwysol yn Ysgol Gwyddorau Eigion Prifysgol Bangor yn llenwi bwlch sgiliau cydnabyddedig yn sector amgylchedd y DU, gan gynhyrchu eigionegwyr sydd, ymysg sgiliau eraill, yn fedrus o ran modelu cyfrifiadurol ac sy鈥檔 hollol rifog. (Yn 么l adolygiad gan y Cyngor Ymchwil ar y 15 sgil sydd eu hangen fwyaf yn y sector amgylcheddol, mae gallu i ymwneud 芒 modelu cyfrifiadurol ar ben y rhestr, a rhifedd yn bedwerydd).
Mae鈥檙 cwrs MSc yn unigryw, gan iddo dderbyn cyllid gan Gyngor Ymchwil yr Amgylchedd Naturiol yn ddi-dor ers ei gychwyn, dros 45 mlynedd yn 么l.
鈥淢ae鈥檙 cwrs yn troi鈥檙 goreuon o blith ffisegwyr a mathemategwyr yn eigionegwyr ffisegol, gan eu cyflwyno i ffiseg y cefnfor a systemau hinsawdd. Mae tri deg pump y cant o鈥檔 myfyrwyr yn cael hyd i swyddi yn y sector preifat neu gyhoeddus a鈥檜 hanner wedyn yn mynd ymlaen i astudio ar gyfer doethuriaethau,鈥� esbonia Dr Tom Rippeth, cyfarwyddwr y cwrs a Darllenydd yn yr Ysgol Gwyddorau Eigion.
Mae鈥檙 graddedigion yn darparu sgiliau sydd eu hangen ar y diwydiant ynni adnewyddol, y diwydiant olew, ac ym maes cynllunio rhag perygl. Mae galw am sgiliau a swyddi i鈥檞 llenwi yn y sectorau hyn.
Mae graddedigion o鈥檙 cwrs yn gweithio mewn swyddi allweddol o fewn diwydiant a鈥檙 sector gyhoeddus yn y DU ac o amgylch y byd. Maent yn cynnwys Pennaeth presennol y Ganolfan Eigioneg Genedlaethol ac aelod o鈥檙 Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd (IPCC).
Mae myfyrwyr diweddar ar y cwrs wedi cyflawni gwaith ymchwil sydd wedi cael effaith sylweddol, ac sydd wedi ei ddisgrifio mewn cylchgronau o bwys a chan y wasg genedlaethol. Mae'r rhain yn cynnwys astudiaeth sy鈥檔 dangos bod cynnydd yn lefel y m么r wedi arwain at gynnydd yng ngallu鈥檙 m么r i amsugno carbon deuocsid, gwaith sy鈥檔 dangos sut y gall ffermydd llanw effeithio ar waddod ar wely鈥檙 m么r, a gwaith ar welyau Cregyn Gleision Afon Menai a gyfrannodd at dystysgrif i bysgodfa cregyn gleision Afon Menai gan y Cyngor Stiwardiaeth Forol 鈥� sy鈥檔 darparu cyfwerth 芒 50% o bysgodfa cregyn gleision y DU.
Meddai Sophie Ward, sy鈥檔 hanu o Ruthun, ac a gwblhaodd yr MSc yn 2010: 鈥淢ae fy mhroject MSc wedi arwain yn dwt at fy mhroject doethuriaeth o ran y sgiliau rwyf wedi鈥檜 dysgu.鈥� Roedd project MSc a phroject doethuriaeth Sophie鈥檔 dibynnu ar fodelu rhifyddol o gynnydd yn lefel y m么r. Mae hi bellach yn ymchwilio ynni adnewyddol morol.
Yn ogystal 芒 sgiliau rhifyddol ac eigioneg, mae鈥檙 cwrs hefyd yn canolbwyntio ar sgiliau trosglwyddadwy, fel ysgrifennu traethodau, sydd yn hanfodol ar gyfer gyrfa mewn gwyddoniaeth. 鈥淩oedd y MSc yn ddwys ond yn drwyadl,鈥� ychwanegai Sophie Ward.
Meddai myfyrwraig bresennol, Manon Francis o Langefni:
鈥淢ae鈥檔 wych medru astudio cwrs mor flaengar ar lefel fyd-eang, nad yw ond chwarter awr yn y car o 鈥檔ghartref, Mae鈥檙 cwrs yn ddiddorol, er ei fod yn waith caled ar brydiau! Rwy鈥檔 gobeithio gwneud mwy o ymchwil, ac mae gen i ddiddordeb mewn cylchrediad y cefnforoedd. Mae hwn yn faes pwysig o wyddoniaeth a all gael oblygiadau enfawr ar y blaned ac ar ddynoliaeth.鈥�
Mae Iestyn Woolway o Borthmadog, sy鈥檔 dilyn y cwrs ar hyn o bryd, 芒鈥檌 fryd ar fynd i鈥檙 Arctig gyda鈥檌 waith, am ei fod yn ymddiddori ers tro yn y rhan honno o鈥檙 byd. Mae鈥檔 gobeithio dilyn doethuriaeth mewn un o ddwy brifysgol flaenllaw yn America y mae wedi gwneud cais iddynt.
Meddai Iestyn, 鈥淢ae cymaint o gyfleoedd gyrfaol yn y maes yma 鈥� gallaf ddilyn llwybr sy鈥檔 edrych ar newid hinsawdd yn yr Arctig a sut mae hynny鈥檔 effeithio ar y blaned. Ond mae newid hinsawdd hefyd yn cael effaith fawr ar yr Arctig ac mae鈥檔 cynnig nifer o gyfleoedd 鈥� fel gweithio fel ymgynghorydd i un o鈥檙 cwmn茂au olew mawrion, mae cymaint o gronfeydd olew ar gael yn y rhanbarth.鈥�
Dyddiad cyhoeddi: 14 Chwefror 2011