Dr Mari Wiliam a Hanes Byw
Yn ddiweddar, dechreuodd cylchgrawn newydd sbon i hyrwyddo hanes Cymru a hanes Cymreig tu hwnt i鈥檙 wlad ei oes sef Hanes Byw. Mae鈥檙 cylchgrawn wedi ei greu yn sgil galwad gan Gyngor Llyfrau Cymru am syniadau am gylchgronau a chyfnodolion newydd y gellid eu creu. Gwych yw gweld, felly, i鈥檙 cais am nawdd fod yn llwyddiannus a bod Ifor ap Glyn bellach yn olygydd y cylchgrawn hynod ddiddorol a phwysig hwn.
Ymysg panel ymgynghorol听Hanes Byw mae ein Dr Mari Elin Wiliam, sy鈥檔 ddarlithydd Hanes Modern, yn yr Ysgol Hanes, y Gyfraith a Gwyddorau Cymdeithas, ac yn y rhifyn cyntaf hwn, mae yna erthygl eithriadol diddorol gan Dr Wiliam yngl欧n 芒鈥檙 frenhiniaeth a鈥檙 pherthynas 芒 Chymru yn y cyfnod diweddar.听
Meddai Dr Wiliam: 鈥楩el rhywun sydd wedi bod ynghlwm ag astudio hanes Cymru a Hanes trwy鈥檙 Gymraeg trwy gydol fy ngyrfa, roedd yn newydd gwych clywed fod y cylchgrawn, Hanes Byw, yn cael ei lansio. Gyda鈥檙 Cwricwlwm i Gymru newydd yn rhoi pwyslais penodol ar astudio hanes Cymru a鈥檌 chymunedau, mae鈥檔 amserol iawn cael cylchgrawn sy鈥檔 apelio at ddisgyblion ysgol, myfyrwyr prifysgol ac, yn wir, unrhyw un sydd efo diddordeb yn y cwlwm rhwng y gorffennol a鈥檙 presennol.鈥
Teitl ei herthygl yw 鈥樷淓in Calon Gan Estron 糯r鈥: Coroni 1953 a 2023鈥 ac mae testun y darn yn ysgogol iawn. Wrth ystyried proses llunio鈥檙 erthygl, ymhelaetha Dr Wiliam: 鈥楶enderfynais ysgrifennu erthygl yn cymharu yr ymatebion i鈥檙 Coroni yn 1953 a 2023 gan fod seremon茂au o鈥檙 fath yn rhoi cipdrem trawiadol ar gymdeithas. Tra bod llawer o s么n am y diffyg diddordeb a鈥檙 gwrthwynebiad I Goroni Charles, roedd yna hefyd gryn dipyn o apathi adeg Coroni Elizabeth II, er fod mytholeg wedi chwyldroi fod pawb yn hapus ac yn dathlu.鈥
Mae鈥檙 erthygl yn codi nifer o gwestiynau pwysig ac yn gyfraniad arwyddocaol at drafodaethau cyfredol ynghylch natur cymdeithas, fel, yn wir, y mae amryw o erthyglau eraill y cylchgrawn. A dyna鈥檔 wir hanfod archwilio ddoe 鈥 er mwyn taflu goleuni ar heddiw.
鈥楳ae cael gafael ar gymhlethdodau hanes yn holl-bwysig inni ddeall cyd-destun heddiw,鈥 sylwa Dr Wiliam.
Mae Hanes Byw, sy鈥檔 鈥榩lethu ddoe gyda heddiw鈥, ar gael yn eich siop lyfrau leol ac ar-lein am 拢4.95.
听