�鶹��ý�����

“Rydw i’n dathlu 10 mlynedd o weithio gydag anifeiliaid ar ol gael gwybod gan arbenigwyr meddygol na fyddai bywyd o weithio gydag anifeiliaid yn bosibl”��

“Fe ddes i ar dri diwrnod agored i Brifysgol Bangor gan i mi syrthio mewn cariad â thirwedd naturiol yr ardal, y brifysgol hanesyddol a’r holl gyfleusterau sydd yma, megis yr Amgueddfa Byd Natur. ��

Mae’r darlledwr a’r naturiaethwr Syr David Attenborough wastad wedi bod yn ysbrydoliaeth i fi ac fe hoffwn ddilyn yn ôl ei droed drwy ddod â materion cadwriaethol pwysig i sylw cenedlaethau’r dyfodol. Felly, peth naturiol ddigon oedd i fi ddewis prifysgol lle gallwn astudio bioamrywiaeth. Mae gan Brifysgol Bangor enw rhagorol am wyddorau biolegol ac am y cyfleusterau natur sydd yma, o'r amgueddfa byd natur i’r llong ymchwil. Dyma’r lle delfrydol i ddatblygu fy sgiliau a meithrin yr angerdd sydd gen i am fyd natur.��

O’r dechrau mae fy mywyd i wedi bod yn dra gwahanol; cefais fy ngeni gyda chyflwr Troed Mewndro Cynhenid Dwyochrog, a elwir hefyd yn “Troed Glwb”. Mae'n gyflwr cyffredin sy’n effeithio’r coesau, ac mae 1 o bob 1000 o fabanod yn cael eu geni gyda’r cyflwr. Mae'r cyflwr hwn yn effeithio ar eich traed a'ch fferau ac yn achosi i'ch traed droi at i mewn. ��

Wrth dyfu i fyny, byddai nain a taid yn mynd â fi i’r sw yn aml, ac ar deithiau i warchodfeydd natur ac ar wyliau i'r Arfordir Jwrasig. Chwilio am ffosilau deinosoriaid, cerdded trwy amgueddfeydd byd natur a gweld beth oedd yn crwydro ein planed 66 miliwn o flynyddoedd yn ôl sydd wedi fy ysbrydoli i garu’r byd naturiol o’m cwmpas. ��

Pan oeddwn yn 13 oed, awgrymodd arbenigwyr meddygol y byddwn mewn cadair olwyn cyn i mi fod yn 30 oed. Cefais gyngor hefyd na fyddai gyrfa yn ymwneud ag anifeiliaid yn bosibl, oedd yn golygu na fyddai modd i fi wireddu fy uchelgais sef cael bod yn geidwad sw. ��

Wnes i ddim gadael i’r prognosis hwnnw fy rhwystro, a chofrestrais yn ddiweddarach ar gwrs Diploma Estynedig Lefel 3 mewn Rheoli Anifeiliaid yng Ngholeg Rodbaston, Swydd Stafford, lle cefais Ragoriaeth *** a phrofiad gwerthfawr yn helpu i sefydlu Sw'r Coleg. ��
Ar ôl gadael y coleg, gwnes gais i wneud BSc (Anrh.) mewn Sŵoleg gyda Herpetoleg ym Mhrifysgol Bangor. Tra oeddwn yn y brifysgol teithiais i Corfu i chwilio am ymlusgiaid gwenwynig gyda chymdeithas Herpetolegol Prifysgol Bangor, ac ymweld â Thenerife lle gwnes ymchwil annibynnol i ymddygiad cysgu morfilod pengrwn. ��

Yn fy ail flwyddyn, fel rhan o'r cwrs, mae cyfle i deithio dramor. Fe wnes i ddewis De Affrica. Fe wnaethom deithio o amgylch parc cenedlaethol Kruger, lle gwelais anifeiliaid mwyaf Affrica megis yr eliffant a’r rhinoseros. Hyd heddiw dwi'n dal i gofio mynd i gerdded trwy’r gwylltir a theulu o eliffantod yn cerdded heibio i ni ac fe geisiodd un o’r eliffantod ifanc smalio rhuthro tuag atom, cyn penderfynu cerdded i ffwrdd yn lle, roedd hynny’n hollol syfrdanol. ��

Syrthiais mewn cariad â De Affrica felly dychwelais yno yn 2017 i wneud interniaeth yn gwneud ffilmiau am fywyd gwyllt gyda chwmni o’r enw Affrica Media. Dysgais sut i ffilmio bywyd gwyllt a chyflwyno o flaen camera am ryfeddodau’r byd naturiol. Cefais fy nysgu gan Ryan Johnson, sy’n arbenigo mewn gwneud ffilmiau bywyd gwyllt ac sydd wedi gwneud ffilmiau ar gyfer y BBC a’r National Geographic. Mae cael fy nysgu gan arbenigwr yn y diwydiant wedi fy ngalluogi i ennill sgiliau a’r gallu i greu fy rhaglenni dogfen fy hun wedyn, gan gynnwys fy nhraethawd hir lle creais raglen ddogfen am y bywyd gwyllt ��a geir yng Ngardd Fotaneg Treborth. Er mawr syndod i mi, edrychodd Steve Backshall, anturiaethwr bywyd gwyllt y BBC, sydd bellach yn ddarlithydd er anrhydedd ym Mhrifysgol Bangor, ar fy ffilm ar Twitter gan ddymuno’r dda i mi yn y diwydiant i’r dyfodol. ��

Tra oeddwn yn y brifysgol bûm yn gwirfoddoli yn Amgueddfa Byd Natur y brifysgol am ddwy flynedd yn adnabod, catalogio a threfnu casgliadau’r amgueddfa. Trwy wneud hynny cefais helpu ar ddyddiau agored y brifysgol yn hyrwyddo fy nghwrs. Byddwn yn hebrwng darpar fyfyrwyr mewn bysys o amgylch y campws ac yn sôn wrthynt am fywyd prifysgol a bûm hefyd yn arwain teithiau tywys o amgylch cyfleusterau'r brifysgol. Hyd yn oed ar ôl i mi raddio gofynnodd y brifysgol yn garedig iawn i mi roi araith mewn diwrnod agored yn syth ar ôl i’r dirprwy is-ganghellor siarad, roedd hyn yn anrhydedd mawr i mi yn cael siarad â rhwng 200-300 o ddarpar fyfyrwyr a’u teuluoedd. Roedd mynd o fod mor swil yn yr ysgol i sefyll i fyny a siarad o flaen cynulleidfa mor fawr yn foment fythgofiadwy. ��

A

Ar ôl graddio gyda 2:1, teithiais yn ôl i Tenerife fel gweithredwr camera bywyd gwyllt a chydlynydd creadigol lle bûm yn ffilmio morfilod a dolffiniaid yn y gwyllt am chwe mis ac yn dysgu gwirfoddolwyr am gadwraeth morfilod a ffotograffiaeth bywyd gwyllt. Oherwydd rhesymau personol fe ddes yn ôl i’r Deyrnas Unedig a gweithio mewn bwytai am gyfnod byr cyn i mi gael swydd addysgu yng ngholeg Rodbaston fel darlithydd gofal anifeiliaid yn dysgu cyrsiau gofal anifeiliaid lefel 1, 2 a 3. ��

Tra'n gweithio'n llawn amser yn y coleg, cefais hefyd swydd fel tywysydd bws mini ym Mharc Saffari Gorllewin Canolbarth Lloegr gan yrru bws mini 15 sedd o amgylch y cylch saffari 4 milltir, gan dywys y gwesteion i weld trigolion y parc megis y rhinoserosod a’r llewod. Ar ôl gwneud hyn am ychydig, daeth cyfle i drio am swydd fel swyddog addysg yn y parc saffari, ond roedd elfennau ychwanegol yn rhan o’r rôl arbennig hon, megis cael bod yn agos i’r anifeiliaid, cynnal teithiau deinosoriaid a neidio ar fysys a dysgu grwpiau ysgolion a cholegau am gadwraeth bywyd gwyllt. Fe wnes i gais a chael y swydd, ac ymhen rhyw fis ar ôl dechrau fe drawodd y pandemig Covid-19 gan gau’r wlad i lawr. Digwyddodd hynny ar fy mhen-blwydd yn 24, sef y 23ain o Fawrth.��
Wrth i ni ddod allan o'r pandemig, roedd rôl newydd ar gael yn y parc fel tywysydd saffari VIP, yn mynd â gwesteion ar deithiau o amgylch y parc saffari a chael mynd yn agos at lawer o anifeiliaid hyfryd gan wneud pethau megis bwydo llewod a theigrod a hyd yn oed dreulio'r diwrnod fel ceidwad y rhinoserosod, dydw i ddim wedi edrych yn ôl ers hynny. ��

Yn olaf, yn 2021 sefydlais “Our cities’ wild islands” sef syniad am raglen ddogfen y meddyliais amdano sy’n sôn am y nodweddion sy’n gyffredin rhwng ynysoedd y cefnfor a chylchfannau traffig a sut y gall y mannau hyn o dir nas oes defnydd iddynt ddod yn gynefinoedd i fywyd gwyllt. Daeth hwn yn broject y buom yn gweithio arno mewn partneriaeth â chynghorau lleol gan gynnwys Cyngor Dinas Wolverhampton i ddechrau ail-wylltio parciau, a gobeithiwn yn y blynyddoedd nesaf y bydd yn arwain at wneud hynny gydag ymylon glaswelltog a chylchfannau, a fydd yn creu priffyrdd sy’n addas i fyd natur ac yn ein galluogi ni a bywyd gwyllt i ailgysylltu â’n gilydd unwaith eto. ��

Rydw i’n dathlu 10 mlynedd o weithio gydag anifeiliaid. Mae mynd o gael gwybod gan arbenigwyr meddygol na fyddai bywyd o weithio gydag anifeiliaid yn bosibl i gael gyrfa sydd wedi ymestyn dros ddegawd hyd yn hyn yn rhywbeth rwy'n hynod falch ohono. ��

Fy mhrif nod mewn bywyd nawr yw cynhyrchu rhaglenni dogfen bywyd gwyllt sy'n sôn am harddwch ein byd naturiol a sut y gallwn ni i gyd wneud gwahaniaeth er mwyn ei warchod. Ond fy mhrif uchelgais yw cyflwyno rhaglenni dogfen bywyd gwyllt fel cyflwynydd, ond cyflwynydd a chanddo anabledd, a fydd yn dod â rhagor o gyfleoedd i'r diwydiant gwneud ffilmiau bywyd gwyllt ac yn gwneud y maes yn fwy cynhwysol i bobl ag anableddau cudd neu anableddau corfforol. ��

Mae fy nghyflwr yn gwaethygu ac nid wyf yn siŵr beth fydd fy nyfodol, ond rwyf wedi cydweithio ag elusen o’r enw Steps Charity Worldwide i greu ymgyrch genedlaethol i godi ymwybyddiaeth o gyflwr troed glwb fel y gall mwy o oedolion fel fi gael mwy o gefnogaeth gan y llywodraeth a gwell gofal meddygol. ��

I roi hwb i'r ymgyrch cerddais ar hyd yr arfordir Jwrasig, y 95 milltir cyfan ohono, i dynnu sylw at y cyflwr. O'r arian cafodd ei godi yn sgil y digwyddiad mae 80% wedi mynd at elusen Steps Charity Worldwide, a bydd yr arian yn cael ei ddefnyddio i helpu'r elusen i barhau â'u gwaith anhygoel i helpu pobl â chyflyrau’n effeithio’r coesau. Mae'r 20% sy'n weddill yn mynd i Save the Rhino International, a bydd yr arian yn cael ei ddefnyddio i helpu i amddiffyn y 5 rhywogaeth gwahanol o rhinoserosod.

��